yandex
Tarih Öğretmeni Mustafa AK
Köşe Yazarı
Tarih Öğretmeni Mustafa AK
 

GEZGİN’İN ROTASI

“Edebiyatımızın en sevilen türlerinden biri de gezi yazılarıdır. İnsanlar her durumda gezip öğrenmeyi çok sevmişler ve bu tutkularından yılmamışlardır. Bugünkü yazımız Gezi yazıları üzerine olacaktır”                                                                                                                                                                                 Tebdil-i mekanda ferahlık var şeklinde ifade edilen hadis başta olmak üzere “Seyahat ediniz, sıhhat bulunuz” Evliya Çelebimizin rüyasında olduğu gibi “Seyahat Ya Resulullah” ifadesinde olduğu gibi dini kültürümüzde geniş bir yer edinmiştir: Seyahat Kültürü. Tarih boyunca kimi ilim gerekçesiyle, kimi savaş için veya diplomatik gerekçelerle seyyahlarımız yollara düşmüşlerdir. Modern dünyanın çalışma anlayışı gereği seyahatler yazın planlanmaya başlamıştır. Bu yaz ise salgın hastalık nedeniyle pek çok plan iptal olmuş ve seneye İnşallah denilmiştir.                                                                                                    İslam dünyasında gezi yazılarının örnekleri ile başlayalım. İbn-i Fadlan seyahatini Müslüman Bulgar Türkleri üzerine yapmış ve Müslüman olan ilk Türklerin İslam’a bağlılıklarını örnekleriyle anlatmıştır. Meşhur İbn-i Battuta’mız ise Ortaçağ dünyasının büyük çoğunluğunu genç yaşta gezme fırsatı bulmuştur. Yolu Anadolu’ya da uğramış buraya ilişkin gözlemlerini aktarmıştır. Öncelikle Denizli’de dönemin Ahileri yani esnafları tarafından ağırlanmıştır. Hatta Ahilerin misafir ağırlamak için kavga ettiklerini yazmıştır. Önüne getirilen tavşan etini afiyetle yemiş ve bu ikramın sebebini sorduğunda kendisine mezhep testi yapıldığını duyunca şaşırmıştır. Eski gezginler halkla daha çok iç içe olmuş kültüre dair tespitlerde yapmışlardır. Tabi seyahat edebiyatımızın hiç kuşkusuz en önemli ismi Evliya Çelebi’dir. Bir kısmı savaş sebebiyle de olsa da Avrupa, Mısır, Kafkasya, Balkanlar bugünkü Rusya coğrafyasını gezmiştir. Ajanlığından, pek çok dil bilmesine kadar hayatı hakkında efsaneler de üretilmiştir. Parolasını Seyahat Ya Resulullah olarak belirlemiş ve adeta gezmeyi bir ibadet şeklinde benimsemiştir.                                                                                                                                                                                             Günümüz Türkiye’sinde gezmeyi hayat felsefesi olarak benimseyen pek çok isim vardır. Rotasız Seyyah adıyla bilinen Mehmet Genç bunlardan biridir. Türkiye’de hiç kuşkusuz gezi alanında en önemli isimlerden biri de Coşkun Aral olmuştur. Afganistan’da Taliban’dan tutun Afrika’daki ilkel kabilelere pek çok yeri gezmiştir. Kaçırılan uçakta korsanlarla yolculuk yapmak kaç insanın başına gelir. Akla gelen bir diğer isimde Adem Özköse’dir. Genel itibariyle İslam dünyası üzerine seyahatlerde bulunan bir gezgindir. Yaptığı gezilerin belgeselini de çekmiştir. Son zamanlarda yıldızı hızla parlayan bir araştırmacı: Taha Kılınç seyahat yazıları ile de ön plana çıkmıştır. Seyrü Sefer ve Filistin meselesi üzerine yazdığı kitapları ile bilinen yazardır. Coğrafyamızı Adımlarken Hatırda Kalanlar isimli eserinde halka inerek ve İslam tarihi ile bağlantılar kurarak sade bir anlatımı tercih etmektedir.                                               Son olarak ilçemizde seyahati hayat felsefesi haline getiren dostlarımızdan biri Yakup Çetin abimizdir. Gezdiği yerlerin kitabını yazması acilen rica olunur. İmam hatip lisemizin eski öğretmenlerinden Harun Şeker Anadolu’nun çeşitli yerlerini gezmiş meslek büyüklerimizden biridir.  Yine okulumuzun eski Meslek dersleri öğretmeni Salih Turhal’da gezip gördüklerini anlatma konusunda mahirdir.         Tavsiye Kitaplar: Evliya Çelebi Seyahatnamesinden seçmeler, Hüseyin Nihal Atsız yayını        (Ilçe halk kütüphanesinde bulunabilir.)                                                                                                                                Taha Kılınç,  Coğrafyamızı Adımlarken Hatırda Kalanlar.                                                                                          İhsan Süreyya Sırma, Seyahatname-i Süreyya                                                                                               Mehmet Azimli, Benim Gözümle Coğrafyalar                                                                                                     Haluk Dursun, Osmanlı coğrafyasına yolculuk                                                                                                    Mahfuz Söylemez, Mahfuzat                                                                                                                                    ve daha niceleri……
Ekleme Tarihi: 16 Eylül 2020 - Çarşamba

GEZGİN’İN ROTASI

“Edebiyatımızın en sevilen türlerinden biri de gezi yazılarıdır. İnsanlar her durumda gezip öğrenmeyi çok sevmişler ve bu tutkularından yılmamışlardır. Bugünkü yazımız Gezi yazıları üzerine olacaktır”                                                                                                                                                                              

  Tebdil-i mekanda ferahlık var şeklinde ifade edilen hadis başta olmak üzere “Seyahat ediniz, sıhhat bulunuz” Evliya Çelebimizin rüyasında olduğu gibi “Seyahat Ya Resulullah” ifadesinde olduğu gibi dini kültürümüzde geniş bir yer edinmiştir: Seyahat Kültürü. Tarih boyunca kimi ilim gerekçesiyle, kimi savaş için veya diplomatik gerekçelerle seyyahlarımız yollara düşmüşlerdir. Modern dünyanın çalışma anlayışı gereği seyahatler yazın planlanmaya başlamıştır. Bu yaz ise salgın hastalık nedeniyle pek çok plan iptal olmuş ve seneye İnşallah denilmiştir.                                                                                                   

İslam dünyasında gezi yazılarının örnekleri ile başlayalım. İbn-i Fadlan seyahatini Müslüman Bulgar Türkleri üzerine yapmış ve Müslüman olan ilk Türklerin İslam’a bağlılıklarını örnekleriyle anlatmıştır. Meşhur İbn-i Battuta’mız ise Ortaçağ dünyasının büyük çoğunluğunu genç yaşta gezme fırsatı bulmuştur. Yolu Anadolu’ya da uğramış buraya ilişkin gözlemlerini aktarmıştır. Öncelikle Denizli’de dönemin Ahileri yani esnafları tarafından ağırlanmıştır. Hatta Ahilerin misafir ağırlamak için kavga ettiklerini yazmıştır. Önüne getirilen tavşan etini afiyetle yemiş ve bu ikramın sebebini sorduğunda kendisine mezhep testi yapıldığını duyunca şaşırmıştır. Eski gezginler halkla daha çok iç içe olmuş kültüre dair tespitlerde yapmışlardır. Tabi seyahat edebiyatımızın hiç kuşkusuz en önemli ismi Evliya Çelebi’dir. Bir kısmı savaş sebebiyle de olsa da Avrupa, Mısır, Kafkasya, Balkanlar bugünkü Rusya coğrafyasını gezmiştir. Ajanlığından, pek çok dil bilmesine kadar hayatı hakkında efsaneler de üretilmiştir. Parolasını Seyahat Ya Resulullah olarak belirlemiş ve adeta gezmeyi bir ibadet şeklinde benimsemiştir.                                                                                                                                                                                            

Günümüz Türkiye’sinde gezmeyi hayat felsefesi olarak benimseyen pek çok isim vardır. Rotasız Seyyah adıyla bilinen Mehmet Genç bunlardan biridir. Türkiye’de hiç kuşkusuz gezi alanında en önemli isimlerden biri de Coşkun Aral olmuştur. Afganistan’da Taliban’dan tutun Afrika’daki ilkel kabilelere pek çok yeri gezmiştir. Kaçırılan uçakta korsanlarla yolculuk yapmak kaç insanın başına gelir. Akla gelen bir diğer isimde Adem Özköse’dir. Genel itibariyle İslam dünyası üzerine seyahatlerde bulunan bir gezgindir. Yaptığı gezilerin belgeselini de çekmiştir. Son zamanlarda yıldızı hızla parlayan bir araştırmacı: Taha Kılınç seyahat yazıları ile de ön plana çıkmıştır. Seyrü Sefer ve Filistin meselesi üzerine yazdığı kitapları ile bilinen yazardır. Coğrafyamızı Adımlarken Hatırda Kalanlar isimli eserinde halka inerek ve İslam tarihi ile bağlantılar kurarak sade bir anlatımı tercih etmektedir.                                              

Son olarak ilçemizde seyahati hayat felsefesi haline getiren dostlarımızdan biri Yakup Çetin abimizdir. Gezdiği yerlerin kitabını yazması acilen rica olunur. İmam hatip lisemizin eski öğretmenlerinden Harun Şeker Anadolu’nun çeşitli yerlerini gezmiş meslek büyüklerimizden biridir.  Yine okulumuzun eski Meslek dersleri öğretmeni Salih Turhal’da gezip gördüklerini anlatma konusunda mahirdir.

        Tavsiye Kitaplar: Evliya Çelebi Seyahatnamesinden seçmeler, Hüseyin Nihal Atsız yayını       

(Ilçe halk kütüphanesinde bulunabilir.)                                                                                                                             

  Taha Kılınç,  Coğrafyamızı Adımlarken Hatırda Kalanlar.                                                                                       

  İhsan Süreyya Sırma, Seyahatname-i Süreyya                                                                                            

  Mehmet Azimli, Benim Gözümle Coğrafyalar                                                                                                 

   Haluk Dursun, Osmanlı coğrafyasına yolculuk                                                                                                 

  Mahfuz Söylemez, Mahfuzat                                                                                                                                

   ve daha niceleri……

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve bolbolhaber.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.