Engelli bireyler, toplumumuzun en kırılgan ve korunmaya muhtaç kesimlerinden biridir. Onların toplumsal hayata etkin biçimde katılmalarının sağlanması ve istihdamlarının desteklenmesi son derece önemli bir konudur. Bununla birlikte, engellilere yönelik sosyal yardımlar da oldukça kritik bir role sahiptir. Engelli maaşı ve evde bakım parası, engellilerin yoksulluğa düşmesinin önlenmesi ve kendilerine verilen bakım hizmetlerinin karşılanması amacıyla sunulan uygulamalardır. Engelli Maaşı Nedir? Engelli maaşı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü tarafından, 2022 sayılı "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunu" uyarınca bağlanan bir aylıktır. Ekonomik yoksunluk içinde bulunan, 18 yaşından büyük engelli bireyler ve 18 yaşını tamamlamamış engelli yakını olan Türk vatandaşlarına ödenen bu maaş, üç aylık dönemler halinde yapılmaktadır. Engel oranına göre maaş miktarı değişmektedir. Engelli MaaşıŞartları Nedir, Kimler Alabilir? Engelli maaşı almak için bazı şartlar bulunmaktadır. Yetkili hastaneden alınmış engelli sağlık kurulu raporuna göre %40 ile %69 arasında engelli veya %70 ve üzeri engelli olduğu tespit edilen kişiler, engelli emekli maaşı ya da engelli aylığı alabilmektedir. Ek olarak, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından herhangi bir gelir veya aylık hakkından yararlanamayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış devamlı bir gelire sahip olmayan ve aylık ortalama gelirleri kanunla belirlenen muhtaçlık sınırının altında kalan kişiler de engelli maaşına hak kazanmaktadır. Aynı şartlara sahip olup, kanunen bakmakla yükümlü olunan 18 yaşını tamamlamamış engelli yakınları da bu aylıktan faydalanabilmektedir. Sosyal güvenlik kurumundan yetim aylığı alan engelli bireylerin aylık gelirleri, alacakları engelli aylığından az ise, aradaki fark ilgili sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanmaktadır. 18 Yaşın Altındaki Engellilere Aylık 18 yaşından küçük engelli bireylerin aylığı, kendilerine değil, bakımını üstlenen yakınlarına bağlanmaktadır. Bunun için, 18 yaşın altındaki engellinin SGK'dan aylık veya gelir almaması, sigortalı olarak çalışmaması ve en az %40 oranında engelli olduğunun sağlık kurulu raporu ile tespiti gerekir. Ayrıca, engellinin bakımını fiilen yürüten kişinin Türk vatandaşı olması ve onunla aynı hanede yaşıyor olması şartı da aranmaktadır. Muhtaçlık kriteri, 18 yaş altı engelli aylığında da gözetilmekte olup, aile gelirinin kanunla belirlenen muhtaçlık sınırının üzerinde olması halinde aylık bağlanmamaktadır. 2023 yılı için 18 yaş altı engelli aylığı 2.392 TL'dir. Engelli bireylere ve ailelerine sunulan haklar hakkında bilgi sahibi olunması, sağlık, ulaşım, eğitim gibi alanlarda sağlanan ayrıcalıklardan yararlanılması önemlidir. Ancak, maalesef ülkemizde bazı dernek ve vakıf yetkililerinin engelli ailelerini istismar ettiği de bir gerçektir. Bu tür durumlarda, ilgili şikayetlerin devletin yetkili makamlarına iletilmesi gerekir. Bakım Maaşı ile Engelli Maaşı Bir Arada Alınabilir mi? Bakım maaşı ile birlikte engelli maaşı almak için tüm şartları sağlamak gerekmektedir. İki maaşın aynı anda alınabilmesi için gerekli olan koşulları, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'ndan öğrenmek mümkündür. "Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yönetmelik" önemli bir yasal metindir. Bu yönetmelik, engellilerin haklarına ve ihtiyaçlarına ilişkin detaylı düzenlemeler içermektedir. Engellilerin sosyal hakları, sağlık hizmetlerinden eğitim desteğine kadar geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır. Örneğin, engelli bireylerin istihdam hakları, engelli ve yaşlı bakım hizmetleri, engellilerin ulaşım kolaylıkları gibi konuların düzenlenmesi ve desteklenmesi bu yönetmelik kapsamında yer almaktadır. Bu düzenlemeler, engelli bireylerin sosyal hayata katılımını desteklemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, Türkiye'de engelli haklarını düzenleyen diğer önemli yasal düzenlemeler arasında "Engellilerin Korunması ve Sosyal Hizmetler Kanunu" da bulunmaktadır. Bu kanunda da engellilerin hakları, korunmaları, desteklenmeleri ve sosyal hizmetlerden yararlanmaları ile ilgili detaylı hükümler yer almaktadır. Engellilerin hakları ve destekleri konusunda daha detaylı bilgi almak için ilgili yasal düzenlemeleri inceleyebilir veya konuyla ilgili resmi kurumlarla iletişime geçebilirsiniz.