Son zamanlarda milyonlarca vatandaş tarafından araştırılan konulardan bir tanesi de erken emeklilik. Erken emekli olmak isteyen kişilerin bazı şartları yerine getirmesi lazım... Erken emeklilik için SGK ve Bağkur'dan 3 şartı yerine getirilmesi gerekir.

Yapmanız gereken, SGK'ya gitmeden inetnet sitesinden https://uyg.sgk.gov.tr/nezaman/ bağlantı linkine tıklayarak bu işleminizi gerçekleştirebilirsiniz. İnternet sitesindeki linke tıkladığınız zaman açılan sayfada sizden istenen; cinsiyet, doğum tarihi ve sigorta başlangıcı gibi kişisel bilgilerinizi girdikten sonra sorgulama işleminin sonucunu öğrenebilirsiniz.

Emeklilik için gerekli olan son şart ise yaş. 1 Mayıs 2008'den sonra ilk kez sigortalı olan ve 7.200 gün prim ödeme şartını 1 Ocak 2048'ten sonra dolduracak bütün sigortalılar 65 yaşlarını doldurduklarında emekli olabilecekler. Bu kişiler sigortalılık süresi ve prim gün sayılarını doldursalar bile yaşı bekleyecekler.

Kısmi emeklilik olarak bilinen yaştan emekli olabilmek için belirli bir prim gününün, sigortalılık süresinin ve yaşın doldurulması gerekmektedir. 3600, 4500 ve 5400 prim günü ile yaştan emekli olabilirsiniz. İlk sigorta başlangıç tarihinden itibaren 15 yıl ve 3600 günü tamamlamış olanlar için yaş şartları şöyledir;

- 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında,

- 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 57 yaşında,

- 3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 58 yaşında,

- 24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında yerine getirenler 59 yaşında,

- 24.05.2014 tarihinden sonra yerine getirenler 60 yaşında.

Kadınlarda ise;

- 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 52 yaşında,

- 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 54 yaşında,

- 3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında,

- 24.05.2011 tarihinden sonra yerine getirenler 58 yaşında emekli olabiliyor.

EVLAT EDİNMİŞ KADINLARIN BORÇLANMASI
Evlat edinen kadınlar da doğum borçlanması yaparak erken emekli olabiliyor. Sigortalı olarak çalışan kadınlar 2 yaşından küçük olmak şartıyla evlat edindikleri çocuklar üzerinden erken emeklilik hakkına sahip olabiliyorlar. Borçlanma çocukların evlat edinildiği tarihten itibaren başlıyor.

Diğer şekilde ise yine doğum yaptıktan sonra çocuğunu başka bir aileye veren kadınlar da doğum borçlanması yapabiliyorlar. Çocuğunu başka ailelere evlatlık olarak veren kadınların doğum borçlanma süresi ise yalnızca 6 ay olarak belirlenmiştir.

Sürekli olarak başkasının bakımına muhtaç olan ve ağır bir engeli bulunan çocukların anneleri erken emeklilikten yaralanabiliyor. Engelli çocuğu olan kadınların çalışma günleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Böylelikle emeklilik yaşı da daha erkene çekiliyor.

Ayrıca bu tarihten itibaren prim gün sayılarının da dörtte biri indirilmiş oluyor. Bu yasadan yararlanabilmek için erken emeklilik için başvuracak kadınların çocuklarının engellik durumunu gerekiyor ve tüm çalışan kadınlar yararlanabiliyor.

Şu anki mevzuat uyarınca 18 yaş öncesi sigortalı olarak gösterilenlerin giriş tarihi 18 yaşa girdikleri gün olarak belirleniyor. Dolayısıyla süre bakımından sağlayacağı bir avantaj yok. Ancak 18 yaşından önce sigortalı olunan tarih, emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısının belirlenmesinde önemli. Bu açıdan 18 yaşından önce sigortalı olmak daha erken yaşta emekli olabilmeyi sağlayabiliyor. Örneğin 1 Ocak 1990 doğumlu bir kişinin 1 Ocak 2008'de sigortalı olması halinde 1 Ocak 2008'e kadar geçen süre, bu kişinin prim ödeme gün sayısına ekleniyor.

4/A'LI yani SSK'lı ve 4/b'li yani Bağ-Kur'lu bir kişinin emekli maaşı aylık bağlama oranıyla ortalama aylık kazanç tutarının çarpılmasıyla hesaplanır. Sigortalı SGK'ya ne kadar yüksek ücretle bildirilirse, emekli maaşı da o kadar yüksek olur. 1 Ekim 2008 öncesi sigortalı olup, bu tarihten sonra emekli aylığı talebinde bulunan kişilere emekli aylığı bağlanırken bu kişilerin son yedi yıldaki çalışmalarına bakılıyor

İki sigortalılık statüsünde geçirilen süreler 1.260 gün ise, kişinin emekli olacağı statü tarih olarak son sigortalılık türü olarak belirleniyor. Kişi önce SSK'lı sonra Bağ–Kur'lu olmuşsa ve her ikisinde de 1.260 gün geçirmişse Bağ–Kur'lu olarak emekli olacaktır.

Kadın çalışanlar için geçmiş yıllarda çıkarılan yasalar ve düzenlemeler sayesinde çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu hak ilk olarak SSK kadın çalışanlarına tanınmış olsa da daha sonra aynı haklardan memur kadınlar ve Bağ Kurlu kadınlar da yararlanmaya hak kazandılar. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün yani 6 yıl kazandırıyor. Burada tek şart annenin borçlanacağı çocuklarının sigortalı olunan tarihten sonra dünyaya gelmiş olması. Maalesef sigortadan önceki doğumlara bu hak tanınmıyor. Anneler ise bu hakkın tanınmasını bekliyor. Staj için yapılan sigorta başlangıcı emeklilikte geçerli olmaz iken doğum borçlanmasında geçerli sayılıyor.

- Doğumdan önce SSK tescili

- Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı bölümlerinde prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılır.)

- Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması.

Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Askerliğini işe girmeden önce yapan çalışanlar, borçlanma ile hem prim şartını azaltıyor hem de 1-2 yıl kazanabiliyor.

Kaynak:milligazete.com